Ouders op bezoek; van toerist naar gids naar toerist 01-01-17/09-01-17

Kerstmis is voorbij, Nieuwjaar is voorbij, maar het feest is nog niet afgelopen. 1 januari arriveerden mijn ouders in Japan. De eerste drie dagen, terwijl ik hen door Tokyo sleep, merk ik het pas echt: Japan is een deel van mijn wereld geworden. De toerist is veranderd in een gids. Ik breng ze naar de bekende plekjes: Ueno, Asakusa, Ginza, Shinjuku, Harajuku en Shibuya. Voor drie dagen laat ik hen even in mijn voetstappen treden en ervaren wat ik als eerste ook ervoer. Ik ontdekte daarmee een paar dingen. Eén: gids zijn kan leuk zijn maar ook minder leuk. Minder leuk omdat je de ervaring van een eerste keer iets meemaken, niet kunt delen. Het gevolg? Terwijl mijn ouders het landschap om zich heen aan het opnemen waren, dacht ik al vooruit aan de volgende plek. Er zijn echter ook leuke dingen aan een gids zijn. De kennis die ik in vier maanden tijd—inmiddels bijna vijf maanden—heb opgedaan, komt er als een stroomversnelling uit. Terwijl ik hen door de straten begeleid, gaan mijn armen van rechts naar links om de vele verhalen achter gebouwen, voorwerpen, kleuren of details te vertellen. Nog iets dat leuk is aan een gids zijn: de visie van een ander horen. Een voorbeeld: mijn moeder was in die drie dagen in Tokyo verschrikkelijk nieuwsgierig wat dat ene hoge gebouw nou eigenlijk voor diende. Was het een hotel? Een appartement? Misschien waren het wel allemaal kantoren! En dat gebouw dan? Dat moest toch ook een functie hebben? Ze kon zich er minuten en minuten bezig mee houden. In het begin snapte ik maar niet waarom dat nou belangrijk was om te weten. Wilde ze dan niet de historie weten van dat gebouw, wat ik wel kon vertellen? Of het feit dat het gebouw zoveel verdiepingen had? Of wat voor producten je kon kopen in dat gebouw? Eigenlijk… Waarom was dat gebouw nou zo belangrijk voor haar? Hier is een prachtig park, maar de functie van dat gebouw interesseerde mijn moeder meer. Pas na te vragen waarom ze het zo interessant vond, snapte ik de betekenis van de vraag. Mijn moeder creëerde verhalen rondom de gebouwen. Maar pas toen ik het zelf uitproberen, snapte ik waarom het zo’n interessante vraag is. Mijn visie over dat ene gebouw veranderde. Het was niet meer een gebouw, maar een verhaal. Er krioelt leven in dat ding. De vraag is alleen wat voor leven.

Na Tokyo uit gekamd te hebben, stapten we op de Shinkansen (dit keer met gereserveerde stoelen: lekker luxe) en een ekiben bento (Shinkansen bento) op weg naar Nagano. De bento, die overigens bestond uit maar liefst dertig verschillende artikelen: vis, kip, allerlei verschillende groenten, rijst en elk op zijn eigen manier bereid, was ontzettend lekker.

In Nagano huurden we een auto, waarmee we naar de Snow Monkeys reden (jingoekudani). Een witte laag verwelkomde ons daar terwijl we een griezelig ijzige pad bewandelde tussen de bomen, op zoek naar die warme waterbron waar een paar aapjes graag in baden. We vonden ze na 25 minuten wandelen over een gladde afgrond. Grappig genoeg zaten er op een paar meter afstand een stel mensen in een ander warmtebron te baden—ja, mensen en apen lijken inderdaad erg op elkaar... Daarop zeiden een stel Japanners verontwaardigd "ecchi ecchi!", wat betekent perverts, perverts, want de mensen waren in hun “geboortekleren” aan het baden op een plek waar duizenden mensen voorbij liepen.

 De sneeuw aapjes waren ontzettend schattig met hun kleintjes, helemaal tevreden in het water zolang ze elkaar vlooien maar konden opvreten. Toen de kou eenmaal was doorgedrongen tot onze botten, liepen we dezelfde ijzige weg terug om vervolgens te genieten van een warme chocomelk bij een café. Het was laat middag en we hadden twee opties: Nagano verder bekijken of naar ons hotel gaan in een stad vol met onsen (warm water bronnen). Eén blik naar buiten, naar het ijs en de sneeuw, en we besloten voor de tweede optie. Ons hotel bleek een ryokan te zijn: een traditionele Japanse inn met een onsen! Daar leerde mijn ouders verschillende Japanse tradities. Eén: slippers. Twee: yukata. Drie: onsen etiquette en vier: slapen op de vloer (tatami vloer). Mijn vader maakte kennis met de geweldige (kuch, kuch) smaak van natto (gefermenteerde soja bonen) en Don (een gerecht dat kan bestaan uit vis of vlees, een sausje en rijst). Allebei leerden ze stokjes te gebruiken (helaas een moeizaam en uitputtend karwei).

Nog even terug naar de onsen… Die was verdeeld in een heel erg warme bad binnen, een sauna en dan de hoofdprijs: een prachtig versierde warm buitenbad. Het buitenbad gaf je de indruk in een bamboe bos te zijn beland met een waterval, rieten omheining en stenen constructies. Hoewel de sterren zich verstopten, was het feit dat we buiten zaten terwijl het sneeuwde, omhuld met groen en stenen, iets magisch. Rustgevend, is misschien een beter woord. In dat warme water kwam ik echt tot rust. En dat effect bleef ook nadat ik het bad had verlaten en mijn yukata (slaapkimono) weer had aan getrokken. Ik kon zo naar bed…

Even een paar feitjes: ze zeggen dat een onsen 19 verschillende mineralen moet hebben. Het heeft een genezend effect op je lichaam: haalt de moeheid uit je lichaam en nog een paar dingen wat ik me niet meer kan onthouden.

In de ochtend konden we genieten van een Japans ontbijt buffet, waarbij ik mijn ouders introduceerde aan een groot verscheidenheid mini gerechtjes (onder andere miso soep, fish cake, tofu, en nog veel meer groenten).

Op 5 januari vertrokken we naar Takayama. De naam Takayama had ik wel vaker gehoord in verband met Shirakawago. Shirakawago is een klein dorpje dat bekend staat om zijn driehoek huisjes in de winter. Dankzij een vriendin was ik gecharmeerd geraakt door dit dorpje dat er zo magisch uitziet. Vandaar dat ik wel eerder van Takayama had gehoord, maar kende ik het verder niet. Het bleek een prachtig, klein dorpje te zijn met houten huisjes die net zo gebouwd zijn als de huisjes in de Edo periode van Japan. Elk huisje staat van kop tot teen vol met souvenirtjes. Een konijntje is overigens het Symbool van Takayama, waardoor je die overal in alle vormen en kleuren te vinden zijn. We genoten in dat dorpje van een groot senbei (rijst cracker) en ik kreeg mijn eigen chopsticks (of "hashi" in Japans) met zelfs mijn naam in Japans erop gegraveerd (happy!). In de ochtend bezochten we ook de ochtend markten, die een populair toeristisch attractie is in Takayama. Je kon merken dat de stalletjes voorbereid waren op toeristen: ze kenden Engels beter dan in Tokyo en sommigen hadden zelfs kaartjes gemaakt waarmee ze met de toeristen konden communiceren. Ook waren veel koekjes en andere lekkernijen die je als souvenir kon kopen, uitgerust met "testers" zodat je kon proeven welke koekje nou het lekkerst was. In dat straatje proefde ik de gedroogde gaki, een specialiteit van Japan tijdens Nieuwjaar. Hier kocht ik voor het eerst ook mijn omiyage. Omiyage is een Japanse traditie. Het idee is dat als je ergens op vakantie gaat, je iets mee brengt vanuit daar voor je vrienden en familie. Meestal zijn dit koekjes. Dit is ook de reden waarom in Japan de koekjes in dozen vaak individueel zijn verpakt: zodat je ze kan uitdelen. De koekjes noem je dan ook: omiyage.

Ons volgende stop was Shirakawago: een van de dorpjes die nog de huizen van vroeger heeft weten te bewaren. Huisjes van platteland bewoners. Daar dronken we ook amezake (rijst alcohol, maar dan heel zoet en het is een iets dikkere vloeistof met soms nog rijstkorrels erin).

Op 7 januari pakten we vroeg de trein om van Takayama via Nagoya naar Kyoto te reizen. Eerst twee uur in de ene trein, dan een uur in de Shinkansen. Ons hotelletje lag in Saga-arashiyama, ver weg van de toeristische plekjes... op één plekje na: de bamboo grove. Dat was dan ook onze eerste bestemming. De bos van bamboo was donker en koud, maar de bamboo gaf het idee dat je diep in een jungle zat; niet in een van de grootste steden van Japan. Op een gegeven moment liepen we langs een rivier die een met de bamboo leek te willen zijn. De rivier was namelijk lichtgroen van kleur. Op het water waren typische Japanse bootjes, gemaakt van hout. Door een straatje met allemaal winkeltjes liepen wij en probeerden gelijk de specialiteit van Kyoto uit: (nama) yatsuhashi.

Na de bamboo grove zaten we nog vol energie. Aangezien het ook nog lang geen bedtijd was, stapten we in de trein en reden we naar Gion: een district in Kyoto dat bekend staat voor zijn oude, houten huisjes en de mogelijkheid om een Geisha te zien. We zagen inderdaad de vrouwen aan het werk: ze hielden conversaties met mannen in een restaurant. Iedere Geisha had een prachtige kimono aan, een ingewikkelde haarstijl en witte gezichten. In een straat met rode lantarentjes en vele, vele souvenirwinkeltjes kochten we onze cadeautjes voor de mensen thuis. In winkels met snoepgoed aten we stiekem de "testers", hoewel onze beurs niet de inhoud had om een doos te kopen. Met zere voeten keerden we terug naar het hotel.

De laatste dag in Kyoto was helaas een regenachtige dag. Het was de eerste dag waarop het regende en dus besloten de wolken dat het dan ook gelijk liters mocht regenen. Wij, toeristen, raakten natuurlijk niet ontmoedigd, en na een bijzonder interessante Japanse ontbijt, stapten we op de trein. Eerste halte: Kyoto station, want daar konden we onze tassen in lockers dumpen. Plus: het gebouw is net een pretpark, zo groot. Daarna gingen we met de bus naar Kyomizu dera tempel en liepen we langs de drukke souvenirs winkeltjes terug. Met Cas had ik deze route al eens bewandeld, maar het was het waard om nog eens terug te keren. Daarna volgde Gingakuji tempel: de zilveren tempel. De naam geeft misschien die indruk, maar het gebouw zelf was gewoon gemaakt uit hout, niet zilver. Het was dan ook vooral de tuin eromheen dat interessant was.

De regen weerhield ons er echter van om lang te blijven en dus keerden we, nat en koud, terug naar Kyoto station. Nog even een blik werpend op alle winkeltjes en een bento kopend, sprongen we in de trein terug naar Tokyo. In de twee en een half uur reis bekeken we de foto's, realiserend dat de tijd samen nu toch echt tot een eind kwam. We hebben veel mee gemaakt, veel gezien, veel gegeten... Maar morgen zal ik mijn ouders toch echt vaarwel moeten zeggen... tot over twee maanden!